"Ο συγγραφέας Θεοδωράκης" Ομιλία της Αναστασίας Βούλγαρη Ζάτουνα 3 9 2022

                                                                  

                                                                       Α΄ Διεθνές Φεστιβάλ

«ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ – ΑΡΚΑΔΙΕΣ ΖΑΤΟΥΝΑ»

2, 3, 4 Σεπτεμβρίου 2022

 Ομιλία στη 2^η συνεδρία Συμποσίου «Ο Μίκης του Λόγου και του Βιβλίου»  

Καλημέρα σας.

Ευχαριστώ το ΔΣ του Μουσείου, τον Πρόεδρό του Παρασκευά Παρασκευόπουλο και την Αντιπρόεδρο Μαργαρίτα Θεοδωράκη για την πρόσκληση να μιλήσω για τον μεγάλο συνθέτη και αγωνιστή, ένα χρόνο μετά την αναχώρησή του από τον γήινο κόσμο.

Ακόμη, ευχαριστώ την κ. Τζένη Δημητρακοπούλου που φρόντισε τη φιλοξενία μας.

 «Ο Μίκης του λόγου και του βιβλίου» είναι το θέμα της σημερινής μας συζήτησης και θα σας μεταφέρω την εμπειρία μου από την επικοινωνία μου με τη θεοδωρακική σκέψη, μελετώντας το συγγραφικό του έργο επί 25 και πλέον χρόνια.  

Θα αναφερθώ σε αδρές γραμμές στα κυριότερα βιβλία του–αδύνατον, όπως καταλαβαίνετε, να μιλήσω σήμερα για ολόκληρο το συγγραφικό του έργο. Στη συνέχεια, θα αναφερθώ σε μερικά από τα βασικά σημεία του κοινωνικού και πολιτικού του λόγου.

Τέλος, θα ολοκληρώσω την ομιλία μου με μια σύντομη αναφορά στην οικουμενικότητα του θεοδωρακικού τραγουδιού.  

Μίκης Θεοδωράκης πέρασε πλέον στην Ιστορία. Επομένως, πρέπει να τον μελετάμε και να τον προσεγγίζουμε ως ιστορικό πρόσωπο. Με ορθολογική σκέψη, χωρίς να παρασυρόμαστε από το θυμικό μας ή με γνώμονα την ατομική πολιτική στράτευση ή ιδεολογία.

Αν επιχειρήσουμε  να αποκόψουμε τον μουσικό Θεοδωράκη από τον πολιτικό Θεοδωράκη, στην πραγματικότητα θα επιχειρούμε –έστω άθελά μας– να καταργήσουμε  και τον Θεοδωράκη και, κυρίως, τη μουσική του.

Κι αυτό διότι αν ο Θεοδωράκης δεν είχε μπει στο καμίνι του αγώνα, δεν θα είχε γίνει ο συνθέτης που έγινε. Ολόκληρη η καλλιτεχνική του δημιουργία, από τον ΕΠΙΤΑΦΙΟ και το ΆΞΙΟΝ ΕΣΤΙ έως τις όπερές του, είναι γέννημα της ενεργής συμμετοχής του στους κοινωνικούς αγώνες και το αντίστροφο.

Είχε γράψει: «Είναι οι αγώνες και η μουσική τόσο δεμένα πια μέσα μου, ώστε δεν μπορώ να φανταστώ ούτε αγώνες χωρίς τραγούδι, ούτε τραγούδι χωρίς αγώνα. Φαίνεται πως το ταλέντο μου, σαν μια παράξενη μπαταρία, εκεί μέσα γεμίζει….

Όμως το ταλέντο δεν έρχεται μόνο του. Για να φυτρώσει, του πρέπει στρώμα παχύ ευαισθησίας. Αυτό σημαίνει πως ο αληθινός καλλιτέχνης δεν μπορεί να μείνει αδιάφορος όταν γύρω του οι άλλοι βογκούν, ταπεινώνονται, πεινούν, τσακίζονται… Τότε η ευαισθησία αυτή γίνεται ευθύνη και φέρνει τον καλλιτέχνη μέσα στον λαό».

 Σε άλλη θέση γράφει: «Πολιτική για μένα δεν ήταν η ένταξη της τέχνης στο πολιτικό σύστημα, αλλά η με καλλιτεχνικά μέσα καταγραφή του συναισθηματικού -ψυχικού περιεχόμενου που δημιουργούν τα ισχυρά ιστορικά ρεύματα, σφραγίζοντας τη συλλογική ψυχή και επομένως τον καθένα».[1] 

53 βιβλία έγραψε ο Θεοδωράκης.

Ξεχωρίζω με χρονολογική σειρά τα ακόλουθα: ΤΟ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ ΤΩΝ ΛΑΜΠΡΑΚΗΔΩΝ, ΤΟ ΧΡΕΟΣ- 3 τόμοι, ΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΤΟΥ ΑΡΧΆΓΓΕΛΟΥ, 5 τόμοι βραβευμένοι με το Α’ Κρατικό Βραβείο λογοτεχνικής αυτοβιογραφίας.

Από τις εκδόσεις Ιανός: Την τριλογία «ΠΟΥ ΝΑ ΒΡΩ ΤΗΝ ΨΥΧΗ ΜΟΥ», ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΣΤΟ ΛΥΚΟΦΩΣ, ΜΟΝΟΛΟΓΟΙ ΣΤΟ ΛΥΚΑΥΓΕΣ, ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΧΡΟΝΟ- «ΑΝΤΙΜΑΝΙΦΈΣΤΟ», επανέκδοση.

 Η σημερινή μου ομιλία έχει ως βιβλιογραφικές πηγές τα βιβλία που προανέφερα, αλλά (ας μου επιτραπεί να το αναφέρω) έχει αντλήσει και υλικό από το βιβλίο μου ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΩΚΕΑΝΟ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, των εκδόσεων Ιανός.  

Ξεκινώ την ομιλία μου. 

Η πολιτική φιλοσοφία του Θεοδωράκη ήταν απλή. Πίστευε βαθιά, από την πρώτη στιγμή της πολιτικοποίησής του έως το τέλος,  στην ενότητα του λαού  με επί κεφαλής ένα δυνατό και σύγχρονο δημοκρατικό λαϊκό μαζικό κίνημα.

Είχε πει στα 1996: «Όταν φύγει το μαζικό κίνημα η ζωή μας θα είναι μια φυλακή».[2]

Το δημοκρατικό αυτό κίνημα θα αγωνιζόταν για την κατάκτηση της πραγματικής δημοκρατίας,  την εθνική ανεξαρτησία και την εθνική αναγέννηση, δηλαδή την αναγέννηση της πατρίδας σε όλους τους τομείς.

Στο σημείο αυτό γεννάται το ερώτημα: Πώς αντιλαμβάνεται ο Θεοδωράκης την έννοια «λαός»;

Όταν μιλά για λαό, εννοεί ένα σύνολο συνειδητοποιημένων πολιτών με κοινή μνήμη και συνείδηση ιστορίας και πολιτισμού, με ελεύθερη βούληση και κοινό όραμα. Αντιλαμβάνεται τον λαό ως ιστορική δύναμη, που διαμορφώνει το ιστορικό γίγνεσθαι καθώς διαμορφώνεται από αυτό, και τον πολιτισμό του ως όπλο αγώνα, φορέα γνώσης, ψυχικής και πνευματικής καλλιέργειας και τροφοδότη δύναμης και αυτοπεποίθησης.   

Δημοκρατική Νεολαία «Γρηγόρης Λαμπράκης»

Είναι γνωστό ότι λίγες ημέρες μετά τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, και έπειτα από το κάλεσμα του Θεοδωράκη, την επόμενη της δολοφονίας, ιδρύεται η Δημοκρατική Νεολαία Γρηγόρης Λαμπράκης.

Το πρώτο παγκοσμίως νεολαιίστικο κίνημα που έκανε πράξη την πολιτιστική- μορφωτική επανάσταση, καθώς αγωνιζόταν για την ριζοσπαστική πολιτική αλλαγή. Και είναι η πρώτη φορά παγκοσμίως που μία φόρμα τραγουδιού, το ΕΛΤ, γίνεται πολιτικό κίνημα. Όχι εντάσσεται το τραγούδι σε πολιτικό κίνημα, αυτό είχε γίνει πολλές φορές σε πολλές χώρες, αλλά γίνεται. 

 Από την περίοδο των Λαμπράκηδων παραθέτω εν συντομία αποσπάσματα από τις βασικές θέσεις του κινήματος, όπως αναφέρονται στο Μανιφέστο– δύο επανεκδόσεις από τα Ελληνικά Γράμματα. (1η έκδοση 1966)

Ελλάδα ελεύθερη, ανεξάρτητη, αδέσμευτη, κυρίαρχη…

Ελληνική εξωτερική πολιτική με γνώμονα το εθνικό συμφέρον…

Εθνική οικονομία…

Κατάργηση των ασύμφορων προς το έθνος οικονομικών συμβάσεων …

Οικονομική ανασυγκρότηση, εκμετάλλευση του εθνικού πλούτου, αξιοποίηση των ενεργειακών πηγών της χώρας.

Ανακατανομή του εθνικού πλούτου…

Ίσες ευκαιρίες για όλους τους Έλληνες…Αξιοπρεπείς μισθοί και μεροκάματα. Καλύτερες αμοιβές για τους νέους εργαζόμενους…

Ειδικά για το ζήτημα του ελληνικού πολιτισμού το ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ αναφέρει: Πιστεύουμε στον ελληνικό λαϊκό πολιτισμό. […] Θέλουμε με όπλο την Παιδεία και την Επιστήμη, την Κουλτούρα και το Αθλητικό Πνεύμα να διαπαιδαγωγήσουμε τη νέα γενιά, σύμφωνα με τις πατριωτικές μας παραδόσεις και την κληρονομιά του ελληνικού πολιτισμού…(1966) 

Αντιδικτατορικός αγώνας

Όπως όλοι γνωρίζουμε,  ο Θεοδωράκης, μαζί με μερικά στελέχη των Λαμπράκηδων ιδρύει την πρώτη αντιστασιακή οργάνωση κατά της δικτατορίας, το Πατριωτικό Μέτωπο. Όμως, το ΠΑΜ, σύμφωνα με το όραμα του ιδρυτή του,  δεν θα περιορίζονταν στην ανατροπή της δικτατορίας, αλλά  θα μετουσιωνόταν σε πολιτικό-αναγεννητικό κίνημα του ενωμένου λαού με στόχο τη δημοκρατία, την εθνική ανεξαρτησία και την πατριωτική αναγέννηση. 

Ζάτουνα- Ο εκτοπισμένος δημιουργός

Γνωρίζουμε ότι στη Ζάτουνα συνέθεσε τις 10 ΑΡΚΑΔΙΕΣ και ξεκίνησε τη σύνθεση του κύκλου ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ.

Αυτό που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι ότι ο Θεοδωράκης στον ένα χρόνο εξορίας του έγραψε επιστημονικές μελέτες και δοκίμια για την Μουσική, το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα, τον πολιτισμό κ.ά. Ακόμη έγραψε  τα Ημερολόγια φυλακής (Γενική Ασφάλεια Αθηνών, Φυλακές Αβέρωφ, Νοσοκομείο Φυλακών μετά την απεργία πείνας, Στρατόπεδο Ωρωπού), πολιτικές αναλύσεις, το χρονικό της ίδρυσης του ΠΑΜ, το υλικό των μυστικών συνεδριάσεων και τη δράση του Μετώπου έως τη στιγμή της σύλληψής του. Το συγγραφικό έργο αυτό ολοκληρώνεται στο Παρίσι το 1974, όπου θα προσθέσει και όλο το χρονικό της αντίστασης στο εξωτερικό και την προσπάθεια του Εθνικού Αντιστασιακού Συμβουλίου για την ανατροπή της χούντας. 

Τα κείμενα συμπεριλαμβάνονται στο τρίτομο ΧΡΕΟΣ. Αυτό το μεγαλειώδες, ποιοτικά και ποσοτικά έργο, γεννήθηκε, εδώ, στη Ζάτουνα. 

Ο αντιδικτατορικός αγώνας στο εξωτερικό          

Οι αντιδικτατορικές συναυλίες του Θεοδωράκη την περίοδο 1970-1974, στην Ευρώπη, την Αμερικανική Ήπειρο και την Αυστραλία έχουν διττό χαρακτήρα: Διεθνοποιούν μέσω του έντεχνου λαϊκού τραγουδιού το ελληνικό πρόβλημα, προκαλούν ή και ενισχύουν τις αντιδράσεις των λαών, αλλά και των δημοκρατικών ευρωπαϊκών κρατών ενάντια στη χούντα, και γίνονται πόλος έλξης των εκπροσώπων των οργανώσεων των απελευθερωτικών κινημάτων (της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Τουρκίας, της Παλαιστίνης, αργότερα της Χιλής)  οι οποίοι συμμετέχουν με ομιλίες, διεθνοποιούν το δικό τους εθνικό πρόβλημα και κερδίζουν τη συμπαράσταση των δημοκρατικών πολιτών.   

Η κάθε συναυλία της ορχήστρας του Θεοδωράκη παίρνει τη μορφή μιας  ποιητικής εξιστόρησης του νεοελληνικού παραδείγματος της Εθνικής  Αντίστασης και του Αντιδικτατορικού Αγώνα μέσα από το περιεχόμενο  του Άξιον Εστί, της Ρωμιοσύνης, της Κατάσταση Πολιορκίας, και άλλων έργων.

Πώς γινόταν πρακτικά αυτό: Τα μελοποιημένα ποιήματα μεταφράζονταν στην τοπική γλώσσα και κάποιος ηθοποιός τα απήγγελνε.  Έπειτα, ακολουθούσε η συναυλία.  

Μεταπολιτευτική περίοδος

Ο ρόλος  του Θεοδωράκη στην αποκατάσταση της δημοκρατίας το 1974 ήταν καίριος και καθοριστικός.

Μόλις επιστρέψει στην Ελλάδα, συνεχίζει την προσπάθεια που είχε ξεκινήσει το 1962 με το έργο ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ για την ενότητα των Ελλήνω΄

0ν, θεωρώντας την ως βασική προϋπόθεση για την ταχεία και αποτελεσματική αναγέννηση5μνμν89κλτης χώρας μετά τη δικτατορία. Παράλληλα, πασχίζει για ένα νέο κίνημα πολιτισμού.  

Στα 1982 γράφει:  «Όταν λέμε Κίνημα Πολιτισμού εννοούμε εκείνες τις διαδικασίες που θα ενεργοποιήσουν τον λαό με βάση τη στράτευση του προοδευτικού πνευματικού και επιστημονικού μας κόσμου. Ένα νέο σύστημα σχέσεων και δραστηριοτήτων που θα φέρνουν σε δημιουργική επαφή τον οποιοδήποτε επιστήμονα, πνευματικό δημιουργό, καλλιτέχνη, κοινωνικό παράγοντα με τις πιο ζωντανές δυνάμεις του λαού. Πρέπει να σπάσουμε τα ασφυκτικά πλαίσια που […]  τελικά οδηγούν τον πνευματικό κόσμο έξω από την πυρακτωμένη πραγματικότητα. Του επιβάλλουν τρόπους επικοινωνίας με βάση το εμπορικό κέρδος. Μεταβάλλουν το προϊόν της πνευματικής εργασίας σε εμπόρευμα. Γίνονται τελικά […] ο καθοριστικός ρυθμιστής για την ποσότητα και την ποιότητα της επικοινωνίας του πνευματικού ανθρώπου με τον λαό».[3]

Ο Θεοδωράκης αντιλαμβάνεται την Τέχνη ως προϋπόθεση ατομικής και συλλογικής ολοκλήρωσης και τελικά κοινωνικής απελευθέρωσης.

Θεάται την Τέχνη, όχι ως καταφύγιο αναχωρητών από τη ζωή ή ως έκφραση ατομικών ανησυχιών, προσωπικών αναζητήσεων και πειραματισμών κάποιων εστέτ στη σφαίρα του αφαιρετικού ή της εσκεμμένα δυσνόητης διανοητικής κατασκευής έξω από τη ζώσα ζωή και, εν τέλει, αντικοινωνικής, αλλά ως φωτεινό και εύφορο τόπο δημιουργίας. Εμπνευσμένη από τους μύθους, την ιστορία και τα πάθη του λαού επιστρέφει σε αυτόν και, με την συμπυκνωμένη γνώση και την πρόταση ζωής που εμπεριέχει, τον διαπαιδαγωγεί και τον ανυψώνει. Θεάται την Τέχνη ως φορέα ένωσης των ανθρώπων, καθώς το καλλιτεχνικό έργο αφ’ εαυτού του φέρει και εκφράζει κοινά συναισθήματα, όνειρα, αισθήματα, κοινές ιστορικές ή μυθολογικές μνήμες και θρύλους. Κοινούς καημούς, πόνους, χαρές και λύπες.  Έρωτες, γενέσεις και θανάτους ονείρων και οραμάτων. Απώλειες ιδεών, πατρίδων και ανθρώπων. Κατακτήσεις πνευματικές και ιστορικές, και αξίες πανανθρώπινες. Την ίδια την ζωή, δηλαδή, και την ιστορική πορεία του ανθρώπου μέσα σ’ αυτήν.

Τέχνη σημαίνει ελευθερία, μάς λέει ο Θεοδωράκης. Και πως για να ανθίσει και να καρπίσει το έργο τέχνης, χρειάζεται ανθρώπους ελεύθερους. Χρέος του καλλιτέχνη είναι, αν θέλει το έργο του «να έχει σωστούς και ολοκληρωμένους αποδέκτες», να συμβάλει, και αν χρειαστεί ακόμη και να αγωνιστεί για την ελευθερία των ανθρώπων, γιατί μόνον έτσι ολοκληρώνεται η προσπάθειά του. «Αυτή η στάση λέγεται πολιτική και είναι η μόνη πραγματική πολιτική. Γιατί δεν θεωρεί τον εαυτό της ως αυτοσκοπό– όπως γίνεται συνήθως– αλλά ως ένα μέσο για να οδηγηθεί ο πολίτης, μέσω της ελευθερίας, σε πλήρη ψυχική, πνευματική και ηθική άνθηση».^[4]

Οι καλλιτέχνες οι οποίοι με το έργο τους χαράζουν την προοπτική της κοινωνικής απελευθέρωσης και με τη στάση τους συμβάλλουν στο χτίσιμο αυτής της απελευθέρωσης, γίνονται μαχόμενοι. Και  τότε η κουλτούρα γίνεται μαχόμενη.^[5] Νομίζω ότι αυτή η σχέση βαθιάς επικοινωνίας μεταξύ καλλιτέχνη και κοινωνίας, στη φάση της συνειδητοποίησής της σ’ ένα οργανωμένο λαϊκό κίνημα, είναι που γεννά το μεγάλο έργο τέχνης και που συχνά γίνεται οικουμενικό.   

Πλησιάζω στο τέλος της ομιλίας μου με μια πολύ σύντομη αναφορά των προτάσεων Θεοδωράκη τον Ιούνιο του 2011 από τη Νάουσα για την απελευθέρωση της χώρας μας από τα δεσμά της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτισμικής κρίσης. Για οικονομία χρόνου παραθέτω μόνο πέντε από το σύνολο των προτάσεων του. 

Να απαιτήσουμε τις πολεμικές επανορθώσεις από την Γερμανία.

Να συνάψουμε δάνεια και επικερδείς συμφωνίες με τρίτες χώρες.

Να επιβάλουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα στους τομείς των διεθνών σχέσεων και της άμυνας της χώρας.

Να αξιοποιήσουμε τον ορυκτό και υποθαλάσσιο πλούτο της χώρας ξεκινώντας με την ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη).

Να εφαρμόσουμε ένα Νέο Πρόγραμμα Οικουμενικής Ανάπτυξης, Κοινωνικής Ανόρθωσης, Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης και Πολιτιστικής Αναγέννησης με στόχο τη ραγδαία άνοδο του οικονομικού, κοινωνικού, μορφωτικού και πολιτιστικού επιπέδου του ελληνικού λαού με την παράλληλη ανάδειξη του κύρους της χώρας στον διεθνή χώρο.  

Στα κείμενα εκείνης της περιόδου^[6] επισημαίνει ότι η σημερινή βασική αντίθεση «βρίσκεται ανάμεσα στο σύνολο των Λαών της Ευρώπης και των δυνάμεων που εκπροσωπούν και στοχεύουν στην παγκόσμια επικράτηση της Παγκόσμιας Διακυβέρνησης με κέντρο μια σειρά τεράστιες Τράπεζες και τους δορυφόρους τους.

          Στόχος αυτού του νέου ολοκληρωτισμού είναι […] το χτίσιμο ενός νέου, άγνωστου τύπου κοινωνίας πάνω στα ερείπια των λαών-εθνών-κρατών με τη δημιουργία ενός νέου τύπου υπηκόων υποταγμένων και πιστών στα σχέδια και στις βλέψεις της παγκόσμιας διακυβέρνησης που θα ελέγχεται και θα κατευθύνεται και θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα του τραστ των διεθνών τραπεζών. […]

Γιατί η επίθεση με όπλο το χρήμα είναι πολύ πιο βαθειά και αποτελεσματική από την όποια αστυνομική ή στρατιωτική δύναμη. Γιατί προσβάλλει τον πολίτη συνολικά. Όχι μόνο την ακεραιότητα του σώματος αλλά κι εκείνη του πνεύματος και της ψυχής του» .[7]  

Η οικουμενικότητα του θεοδωρακικού τραγουδιού

Ολοκληρώνω την ομιλία μου με λίγα λόγια για την οικουμενικότητα του θεοδωρακικού τραγουδιού. Ως καλλιτέχνης, πάνω από όλα αγαπώ τις Τέχνες, γι αυτό θέλησα να κλείσω με μουσική.

Ελληνικό τραγούδι μεν οικουμενικού χαρακτήρα δε το θεοδωρακικό τραγούδι, όταν άγγιξε τους λαούς που επικοινώνησαν μαζί του.

Η δεσπόζουσα βυζαντινή χορωδία στο Canto General, που σμίγει με τη συμφωνική μουσική και τη λατινοαμερικανική ποίηση και μουσική, γίνεται ο εθνικός ύμνος των λαών της Λατινικής Αμερικής.

Οι λαοί ένιωσαν την ανάγκη να τραγουδήσουν στη γλώσσα τους τα τραγούδια που αγάπησαν και τα μετέφρασαν. Το Άξιον Εστί (Οδυσσέας Ελύτης) έχει παρουσιαστεί και ηχογραφηθεί στη γερμανική και σουηδική γλώσσα.

          Δεκάδες τραγούδια του συνθέτη έχουν τραγουδηθεί και τραγουδιούνται σε ξένες γλώσσες. Αυτή η ανάγκη των Γάλλων, των Γερμανών, των Φιλανδών, των Σουηδών, των Τούρκων, των Ρώσων, των Ισραηλινών, των Αιγυπτίων, των Νοτιοκορεατών κ.ά. τι άλλο δείχνει παρά την ταύτισή τους με τραγούδια που η ποίησή τους αφορά όχι έναν μόνον λαό, τον ελληνικό, αλλά την Ανθρωπότητα;

Υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη από αυτήν για την οικουμενικότητα της ελληνικής ποίησης;

Κι αλήθεια, η αγάπη των λαών για το έντεχνο λαϊκό τραγούδι, κυρίως εκείνων που δεν είναι στα ακούσματά τους ο βυζαντινός ύμνος  το μπουζούκι, ο ζεϊμπέκικος ρυθμός και το χασάπικο, τι άλλο δείχνει παρά την υψηλή ποιότητα της ίδιας της ελληνικής μουσικής;

Ποιότητα που αναδείχτηκε μέσα από τις θεοδωρακικές συνθέσεις, καθώς η παράδοση έσμιξε με τα λόγια στοιχεία της μουσικής.

 

Σας ευχαριστώ

Αναστασία Βούλγαρη

Ζάτουνα Αρκαδίας, 3.09.2022

 

[1] Μίκης Θεοδωράκης, Μονόλογοι στο λυκαυγές, Ιανός, Θεσσαλονίκη, 2017

[2] Αναστασία Βούλγαρη, Μίκης θεοδωράκης Ταξίδι στον ωκεανό της Μουσικής και της Ιστορίας, Ιανός Θεσσαλονίκη, 2021.

[3] Βούλγαρη, Ταξίδι στον ωκεανό…, Ιανός.

[4] Θεοδωράκης Μίκης. «Πού να βρω την ψυχή μου…», Τόμος Β’, «Τέχνη & Πολιτισμός», Ιανός, Θεσσαλονίκη Δεκέμβριος 2017.

[5] Τον όρο «μαχόμενη κουλτούρα» καθιέρωσε ο Θεοδωράκης. 

[6] Μίκης Θεοδωράκης, Μονόλογοι στο λυκαυγές, Ιανός, Θεσσαλονίκη, 2017

[7] Μονόλογοι στο λυκαυγές

Πήγη   http://anastasiavoulgari.gr/

(Ζ)εις Στα Περβόλια του Σύμπαντος

 Του Γίωργου Δεκάριστου

Σήμερα το Πρωί, με την αυγή κάνοντας μετά από καιρό πρωινό μπάνιο (το συνηθίζω με τα ηλιοβασιλέματα από Απρίλιο μέχρι Νοέμβρη) στην Αλυκή της Πάρου.

Σκεπτόμενος, την συμπλήρωση ενός έτους, από το ταξίδι στην αιωνιότητα, του ΠΑΤΕΡΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗΣ, του ΠΑΘΙΑΣΜΕΝΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΨΥΧΩΜΕΝΟΥ Μίκη μας, θαύμαζα την αρμονία της Φύσης αλλά και την αρμονία του Σύμπαντος, που πίστευε ο Συμπαντικός Μίκης Θεοδωράκης…

Θωρώντας λοιπόν, από ψηλά, τον κόλπο του Φάραγγα Αλυκής* συνειδητοποιώ, εξ αφορμής της ηρεμίας της θαλάσσιας φύσης εκείνη την στιγμή! Πως, αυτός ο Μοναδικός Έλλην που πιστεύει, αγωνίζεται για την Ανεξάρτητη Δύναμη, την Δυναμική και Ενότητα της Ελλάδας και του ΕΛΛΗΝΑ! Συνέθεσε, Πότισε, "Όργωσε", Δημιούργησε, Μεγαλούργησε, μέσα από τις Νότες και Μελωδίες στο Πεντάγραμμο, Ξεκλείδωσε με το Κλειδί του Σολ, το αίσθημα Ορμής, Αγωνιστικότητας και Αντίστασης του Έλληνα, αλλά και κάθε Αδικημένου, Υπόδουλου, Ανελεύθερου?

Μα, με την Αέναη Αγωνιστικότητα, Μαχητικότητα, Διορατικότητα του, της Αναζήτησης των Μουσικών Δρόμων και Αγώνων του, που ήταν η Συνεχής Πηγή Έμπνευσης της Ελληνικότητας μας, όπου και μετουσίωσε, μέχρι την τελευταία προσπάθεια του με την ίδρυση της Σπίθας.

Με την ίδρυση του Κινήματος Ανεξάρτητων Πολιτών «Σπίθα» (Δεκέμβρης 2010) κάλεσε τον Ελληνικό Λαό σε «Ανυπακοή» στα όσα εφήρμοζε η -τότε- Κυβέρνηση, καθώς, υποστήριζε ότι, δεν έχει την ηθική νομιμοποίηση να εφαρμόζει σκληρά μέτρα. Λέγοντας ότι: «Βάζω εγώ σήμερα μια Σπίθα, και περιμένω να ακολουθήσουν κι άλλες. Μέχρι η Σπίθα να φουντώσει και να γίνει η καθαρτήρια φωτιά που θα μας σώσει»

Παράλληλα υποστήριζε ότι, με την υπογραφή του Μνημονίου (Μνημονίων αργότερα!), η Κυβέρνηση έχει εκχωρήσει τα Κυριαρχικά μας Εθνικά Δικαιώματα στους δανειστές μας, λέγοντας ότι, λησμονήθηκαν οι αγώνες του Ελληνικού Λαού για Ανεξαρτησία. 

Ήταν Διαυγής και Ξεκάθαρος, ότι το Κίνημα, δεν αποσκοπεί στο να δημιουργηθεί άλλο ένα πολιτικό κόμμα ή ένα κοινωνικό κίνημα, αλλά τόνιζε, ότι: «θέλω να βοηθήσω να δημιουργηθεί ένα κίνημα ζύμωσης ιδεών με επίκεντρο τον Ανεξάρτητο Πολίτη που έχει ανάγκη να εκφράσει την αντίδρασή του στην κρίση που μας οδήγησε η παγκόσμια οικονομική κρίση». 

Ταυτόχρονα επέρριψε ευθύνες και στους Έλληνες πολιτικούς που συμμετέχοντας είτε ενεργητικά, είτε παθητικά, από το 1974 και μετά, οδήγησαν στον κατήφορο τη δημόσια ζωή και στην κατάρρευση της χώρας.

Η Σπίθα Θεσσαλονίκης και οι καλοί μου Φίλοι, Χρυσούλα Ανδρέου και Σάκης Βαλτόπουλος, όταν διοργάνωσαν την Δευτέρα 9 Ιανουάριου 2017,στο Καφέ Ζώγια, στο Κέντρο της Θεσσαλονίκης, την παρουσίαση του Βιβλίου της Συγγραφέας Αναστασίας Βούλγαρη, «Μίκης Θεοδωράκης, Διάλογοι στο λυκόφως: Συνοπτική παρουσίαση».

Συνειδητοποίησα εκεί, τον ΕΛΛΗΝΑ Κομμουνιστή, Λαϊκοδημοκράτη, Σοσιαλιστή και Ανθρωπιστή στην Ιδεολογία του, τον Καπιταλιστή, Φιλελεύθερο στις Νότες, στις Συνθέσεις, στις Αξίες, στις Παρτιτούρες, στην Μουσική Του και την Ψυχή Του! 

Ο Μοναδικός, Συσπειρωμένος, Κεντρώος, Ενωτικός, Ταπεινός, ΕΛΛΗΝΑΣ, που πίστεψε, με μια Νότα και μια Στροφή, στην Ελληνική Γη, στον μόχθο του Έλληνα, στην Ελληνική Ποίηση, στην Συμπαντική Του Αρμονία, ΚΑΙ, που λοιδορήθηκε στο φινάλε της ζωής του!

Χαρακτηριστικό στην διάρκεια της Ύπαρξης Του, ήταν, όταν στις 23/5/2017 ταξίδεψε στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας! Επικαλούμενος, τα εκεί Μ.Μ.Ε σχολίασαν μεταξύ άλλων ότι: "(...και οι Διοργανωτές δεν πίστευαν ότι, ο Θεοδωράκης θα ερχόταν στη Γερμανία, για μια βραδιά αφιερωμένη στο έργο του. Όμως ο Μίκης ήταν παρών και οι θεατές βίωσαν, μοναδική μουσική εμπειρία…)" Το επισημαίνω αυτό, διότι, μέχρι τέλους ήταν ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ…. δεν αναφέρω -Εκούσια!- τα εντός Ελλάδος, μέχρις εσχάτων, που ήταν Αεικίνητος και Μάχιμος....

ΜΊΚΗ Δεν σε Ξεχνάμε, Σε Αγαπάμε, όπως Αγάπησες την Ζωή και την Διαχρονική Ελληνικότητα μας, όπως μελοποίησες την Ελλάδα, η Μουσική σου και το Έργο σου είναι, της Ελλάδας η Πνοή, η Ορμή και η Νεοελληνική Ύπαρξη της...…. 

Από τα Δακρυσμένα Μάτια της, τον Ζορμπά, το Σφαγείο μέχρι τους Χαρταετούς, τις Συμφωνίες και τα Ορατόρια της Ψυχή μας και η Ψυχή της Ελληνικότητας Μας! έτσι, απλά για να μην λησμονάμε τα Σύμβολα, τους Συμβολισμούς και την Ιστορία μας!.....Τί μεγάλος Καημός!

Τέλος, επειδή παρακολουθούσες τα πάντα, δεν είναι τυχαίο που η Εθνική Ομάδα Μπάσκετ μετά από μεγάλες επιτυχίες –οπουδήποτε!- χόρευε στο κέντρο του γηπέδου τον Ζορμπά, το αυτώ, εύχομαι και για το Eurobasket 2022, γιατί Ήσουν, Είσαι και θα Είσαι, ατομικά, ομαδικά και συλλογικά, πηγή Έμπνευσης, Αγωνιστικότητας, Μαχητικότητας της Ελληνικότητας και του Έθνους Μας. 

Γιατί, γνωρίζεις-πιστεύεις ότι, όταν Θέλουμε, Μπορούμε, πάντα εάν και εφόσον, παραμεριστούν της φυλής μας, τα «ματωμένα» κουσούρια!.-

Καλή Αντάμωση,

Πατέρας Μας, Αέναε Αγωνιστή,

Μαέστρο της Ζωής, «Ζ»εις…

Γιώργος Ε. Δεκάριστος

Οικονομολόγος-Λογιστής

2.ΙΧ.2022

Μίκης Θεοδωράκης : ΝΑ ΔΙΑΛΥΘΕΙ ΤΟ ΝΑΤΟ ! ΤΩΡΑ !

Δεν ξέρω πώς ηχεί στα αυτιά των άλλων λαών της Ευρώπης η λέξη «ΝΑΤΟ», όμως στα αυτιά του ελληνικού λαού ακούγεται σαν κατάρα.

Γιατί σημαίνει ξένες επεμβάσεις, εμφύλιο πόλεμο, εθνικές καταστροφές, αστυνομοκρατία, δικτατορία και εθνική αιμορραγία λόγω των υπέρογκων οικονομικών δαπανών που η Ατλαντική Συμμαχία μας επιβάλλει σε βάρος της οικονομικής και της κοινωνικής μας ανάπτυξης και ευημερίας.

Στην ουσία το ΝΑΤΟ και ιδιαίτερα μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και την διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα πειθήνιο όργανο στη διάθεση της αμερικανικής ιμπεριαλιστικής πολιτικής , υπεύθυνο για τα χιλιάδες

ανθρώπινα θύματα και τις αμέτρητες καταστροφές με στόχο αθώους λαούς στα Βαλκάνια, στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ και στην Γάζα. Ένας μηχανισμός πολέμου που επιμένει να διατηρεί την οικουμένη σε ζώνες καλές και κακές και σε λαούς Α και Β κατηγορίας με όπλο την αναζωπύρωση του μίσους και της διχόνοιας.

Σήμερα με τη βαθειά οικονομική κρίση που βυθίζει με γρήγορους ρυθμούς σε χάος την υπερδύναμη και τους δορυφόρους της, καταντά γελοία και επικίνδυνη η διατήρηση αυτού του κολοσσιαίου μηχανισμού που απορροφά δισεκατομμύρια Ευρώ εν ονόματι ενός κοινωνικού και οικονομικού συστήματος που βρίσκεται σε πλήρη διάλυση. Πώς είναι λοιπόν δυνατόν, αυτοί οι δήθεν «ανώτεροι» λαοί που αποτελούν το ΝΑΤΟ να εξακολουθούν να διατείνονται ότι εκπροσωπούν τον ελεύθερο και γι’ αυτό «ανώτερο» κόσμο με το δικαίωμα να τιμωρούν τους «κατώτερους» λαούς για να τους επιβάλουν το σύστημά τους; Και ποιο σύστημα; Της άγριας εκμετάλλευσης και της θεοποίησης του Χρήματος που σήμερα τους καταδικάζει σε στρατιές ανέργων και αύριο πεινασμένων και εξαθλιωμένων εργαζομένων;

Δεν φταίνε όμως μόνο οι εξουσιαστές, οι ολιγάρχες και οι πολιτικοί και στρατηγοί που τους στηρίζουν αλλά φταίνε και οι λαοί που τους ανέχονται. Πού είναι τα συνδικάτα; Πού είναι τα φλογερά νιάτα; Πού είναι οι στρατιές των εργαζομένων που ειδικά γι’ αυτούς έφτασε ήδη η ώρα της μεγάλης δοκιμασίας; Και πώς η Ευρώπη των 300 εκατομμυρίων επιτρέπει σε μία χούφτα πολιτικούς και στρατηγούς να δαπανούν δισεκατομμύρια Ευρώ εν ονόματι δήθεν της ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όταν η μεγάλη κρίση χτυπά τις ίδιες τις χώρες τους και η μοναδική ελευθερία που τους απομένει είναι η ελευθερία στην ανεργία, στην υπανάπτυξη και αύριο στην εξαθλίωση;

Δεν είναι λοιπόν μόνο ανήθικο να τολμάμε σήμερα να θεωρούμε το ΝΑΤΟ δύναμη ελευθερίας και δικαιοσύνης αλλά και καταστροφικό για την οικονομία της Ευρώπης. Σκεφθείτε μόνο πόσες χιλιάδες θέσεις εργασίας θα εξασφάλιζε αυτός ο πακτωλός των χρημάτων που τώρα διατίθεται σε πολέμους, καταστροφές και σφαγές αμάχων.

Γι’ αυτό έπαψε πια η εποχή των λόγων και είναι ιστορική ανάγκη να μπούμε στην εποχή των έργων. Με σύνθημα τη διάλυση του ΝΑΤΟ, που εκτός όλων των άλλων σαν τυφλό όργανο των στρατηγών του Πενταγώνου και της αμερικανικής πολιτικής έχει αποστολή να μην αφήσει την Ευρώπη να ορθοποδήσει. Μια Ευρώπη που θα ανήκει στους λαούς της και όχι στους στρατηγούς των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ.

Αθήνα, 30.ΙΙΙ.2009

ΠΗΓΗ : https://www.resaltomag.gr/

Απάντηση στην συκοφαντική ανάρτηση του Γιώργου Καραμπελιά

 

Πριν προλάβουν να στεγνώσουν τα κροκοδείλια δάκρυα και οι υποκριτικοί αποχαιρετισμοί για τον Μίκη, ο κ. Καραμπελιάς, έβγαλε και πάλι το απωθημένο του για τη Σπίθα, που για μας , μόνο κρυφό δεν ήταν όλα αυτά τα χρόνια. Τελικά, τίποτα δεν είναι τυχαίο. Οφείλουμε όμως, να του αναγνωρίσουμε κάποιες ¨πρωτιές¨. Είναι ο πρώτος , μετά την απώλεια του Μίκη, που τόλμησε να αλλοιώσει θρασύτατα τις θέσεις του  Κ.Α.Π - ΣΠΙΘΑ, και ο πρώτος που ανάγκασε τον Μίκη να του δείξει την πόρτα της εξόδου, μετά από την κρίση μεγαλομανίας που τον κατέλαβε , δείχνοντας έτσι τα ιδιοτελή κίνητρα του ¨πατριωτισμού¨ του.

Κατά τις γκεμπελικές μεθόδους του λοιπόν, ο αναρχο/βυζαντινο/αρχαιοελληνικο/αμερικανοφιλο/συστημικός (ο τελευταίος να κλείσει την πόρτα) Καραμπελιάς, κατηγορεί τη Σπίθα για δραχμισμό!

Φαίνεται, ότι ερχόμενος στο κίνημά μας δεν πρόκαμε να διαβάσει την Ιδρυτική  Διακήρυξη, στην οποία δεν υπάρχει ούτε ένα σημείο που να δείχνει την έξοδο απ΄το ευρώ ή από την Ευρώπη. Προφανώς ήθελε τόσο να προσχωρήσει στο κίνημα του Μίκη, που ίσως ¨ξέχασε¨ να διαβάσει τις θέσεις της Σπίθας, όπως έκαναν και οι φίλοι του στους  ΑΝΕΛ, με τα Μνημόνια.

Ο ανεκδιήγητος αυτός (πρώην Μαοϊκός, πρώην Λαμπράκης, νυν μπροστάρης σε διαδηλώσεις κατά των προσφύγων, και κατά της αυτοδιάθεσης του γυναικείου σώματος) υποστηρικτής του σκοταδισμού ,που δεν διαφέρει σε πολλά απ΄τον Ερντογάν, ισχυρίζεται ότι εμάς τους σπιθιστές δεν μας ένοιαξαν οι κίνδυνοι που διέτρεχε η πατρίδα μας  από την Τουρκία.  Πάλι ¨ξέχασε¨ ότι πρώτος ο Μίκης και οι Σπίθες ,απαιτούσαμε την άμεση χάραξη της ΑΟΖ και την εθνική και οικονομική μας ανεξαρτησία, εκμεταλλευόμενοι τον δικό μας υποθαλάσσιο και υπέργειο πλούτο, με βάση μια πολύμηνη μελέτη της επιστημονικής μας ομάδας.

Το πιο άθλιο δηλητήριο που έριξε, είναι η κατηγορία ότι στηρίξαμε ευθέως ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Δεν μας διευκρινίζει αν εννοεί ότι ως εκλογικό σώμα κάποιοι σπιθιστές πίστεψαν τα αντιμνημονιακά τους ψέματα , όπως και μεγάλη μερίδα του λαού και τους ψήφισαν, ή κάποιους που έτρεξαν να πολιτευτούν μαζί τους, οι οποίοι και έθεσαν εαυτόν ,αυτόματα, εκτός Σπίθας.

Αντίθετα, το Άρδην, συνεργάστηκε με τους ΑΝΕΛ, τόσο στενά, που στα γραφεία τους στη Θεσσαλονίκη,  παρουσίαζαν αυθαίρετα τον εκπρόσωπο των ΑΝΕΛ ως γενικό συντονιστή, ο οποίος προσπάθησε να οικειοποιηθεί τη συνεργασία των κινημάτων της Θεσσαλονίκης, παρουσιάζοντάς στα ΜΜΕ τα μέλη όλων των συνεργαζόμενων κινημάτων,  ως μέλη των ΑΝΕΛ,  με τη δική τους ανοχή και κάλυψη.

Ίσως προσπεράσατε τα πολυάριθμα κείμενα και τις καταγγελίες του Μίκη ,του Γ.Κασιμάτη και των Σπιθών , απέναντι στις δολοπλοκίες , την υποκρισία και τις φράξιες του Σύριζα, που κατάφεραν ανεπανόρθωτα χτυπήματα στο κίνημά μας.

Δυστυχώς επιβεβαιώσατε το συστημικότατο ρόλο σας, σε αντίθεση με μας, που μείναμε μακρυά από εκλογικές συμμαχίες κι εκλογικές αναμετρήσεις ως οι μοναδικοί πλέον αντιεξουσιαστές και πατριώτες. Εμείς δεν ήμασταν μάρτυρες υπεράσπισης του Κουφοντίνα στη δίκη της 17 Νοέμβρη όπως εσείς αλλά  παραμένουμε έξω κι απέναντι απ΄το σύστημα, ζητώντας μια ειρηνική επανάσταση που θα ξεκινήσει απ΄τη συνείδηση των ανθρώπων.

Έξω απ΄το σύστημα ήταν η θέση μας όπως κι έξω απ΄το ΝΑΤΟ (ή επαναδιαπραγμάτευση των όρων συμμετοχής μας), το οποίο , όπως διαπιστώνουμε, εσείς υποστηρίζετε με σθένος.

Γι΄αυτό και προτείναμε σύναψη δανείων με χώρες όπως η Ρωσία, η Κίνα η Βενεζουέλα, οι Ινδίες κ.λ, για να αποδεσμευτούμε απ΄την ευρωατλαντική, μνημονιακή κι απόλυτη οικονομική εξάρτηση.

Ίσως θα έπρεπε να είχαμε κι εμείς εκδοτικό οίκο για να είμαστε εξαρτημένοι από ευρωπαϊκές επιδοτήσεις...

Όσο για το status της Ουδετερότητας και την καθιέρωση ισότιμων σχέσεων με όλες τις χώρες του κόσμου που διακήρυττε  ο Μίκης και κατέθεσε και στην Ακαδημία Αθηνών , δεν σας αγγίζει αφού δηλώνετε ¨τουρκοφάγοι¨ και προσφάτως υπερασπιστές της νατοϊκής στήριξης στους Ναζί της Ουκρανίας!

Κύριε Καραμπελιά , εσείς και ο ξενοφοβικός και ρατσιστικός  περίγυρός σας, δεν μπορείτε να σβήσετε τους πυρήνες αντίστασης που άναψε ο Μίκης. 

Δικαιολογούμε τη χολή που ξερνάτε, αφού είστε καταδικασμένοι να ζείτε για πάντα στη σκιά των όσων πετύχαμε ως πατριωτικό, ριζοσπαστικό και πρωτοποριακό κίνημα με την καθοδήγηση του οικουμενικού, αυτόφωτου, επαναστάτη με αιτία, γνήσιου αντάρτη κατά του συστήματος και τελευταίο εαμικό πατριώτη διεθνιστή, Μίκη Θεοδωράκη.

Υ.Γ Στην επόμενη προσπάθεια που θα κάνετε, να εισχωρήσετε σε κάποιο κίνημα προκειμένου ν΄ αλιεύσετε ψήφους, εσείς και τα αλαζονικά ¨εξαπτέρυγά¨ σας, ή ακόμα για να ικανοποιήσετε τον κακοήθη ναρκισσισμό σας ,προηγουμένως τουλάχιστον διαβάστε τις θέσεις τους...

Μπορεί να μην έχουμε πια οργανωτική δομή αλλά θα έχουμε πάντα φωνή!

Σπίθα Θεσσαλονίκης 

Απάντηση του Μίκη Θεοδωράκη στον Γιώργο Καραμπελιά (2011)

«Δεν υποχρεώνουμε κανέναν να ανήκει στις γραμμές μας.Δεν ανεχόμαστε όμως κανέναν να αμφισβητήσει τους λόγους της ένταξής του». «Ως ιδρυτής της Κίνησης επιβλέπω προσωπικά τη διατήρηση της ιδεολογικής καθαρότητας. Και ειλικρινά δεν κατανοώ την κριτική ορισμένων που αμφισβήτησαν τις θέσεις μου.Τότε γιατί θέλουν να ανήκουν σε μια πολιτική οργάνωση η οποία ταυτίζεται και εκφράζει αυτές τις θέσεις; Εάν σκέφτονται διαφορετικά,εάν διαφωνούν και εάν με καταγγέλλουν,είναι φανερό ότι έχουν κάνει λάθος επιλογή.Δεν είναι δικό μου το λάθος, αλλά δικό τους» 

«Το ερώτημα που απευθύνω σε όσους μας αμφισβητούν, στρογγυλοκαθισμένοι μέσα στο δικό μας σπίτι, είναι:Αφού δεν σας αρέσει, τι γυρεύετε εδώ μέσα; Να ρίξουμε τους τοίχους; Να ξηλώσουμε τα πατώματα; Να σφραγίσουμε τα παράθυρα; Και γιατί δεν πάτε να χτίσετε το δικό σας μέγαρο που να εκφράζει την ιδιαιτερότητά σας, την ανωτερότητά σας; Και κυρίως το δικαίωμά σας, που δεν ξέρω πώς το αποκτήσατε, να μας θεωρείτε ξεπερασμένους και να πονάτε γιατί “ταλανίζουμε” τις Σπίθες…». Και καταλήγει:«Δεν νομίζετε ότι ξεπεράσατε κάθε όριο να αυτοανακηρύσσεστε προστάτες των Σπιθών; Οχι κύριοι! Οι Σπίθες δεν είναι δικές σας. Το σπίτι αυτό που ονομάζεται Κίνηση Ανεξάρτητων Πολιτών δεν είναι δικό σας. Με λίγα λόγια είστε για μας ένα λάθος και σας παρακαλούμε ευγενικά να ψάξετε να βρείτε αλλού στέγη για να εφαρμόσετε τις πρωτοποριακές σας ιδέες».

ΚΑΛΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΙΚΗ

 

Αγαπημένε μας Μίκη, Φίλε, Συναγωνιστή, Σύντροφε, Πατέρα, Διόνυσε, Μέντορα, Απόλλωνα, Νεοπυθαγόρειε, Φιλόσοφε,  Αρχάγγελε κι ό,τι ήσουν για τον καθέναν από μας.

Δεν σου αρμόζει πένθιμη σκέψη, γιατί πριν ο θάνατος ¨ασκήσει τα φυσικά του δικαιώματα¨, ο Λαός σε είχε κατατάξει στους ¨ΑΘΑΝΑΤΟΥΣ¨.

Τώρα, θα ταξιδεύεις για τα Ηλύσια λημέρια. Για τις Νήσους των Μακάρων. Εκεί, δεν έχει ποτέ σύννεφα ο ουρανός και είναι πάντα μέρα.

Εμείς, θα σε συναντάμε στα τραγούδια και στα βιβλία σου. Στα αναρίθμητα κείμενά σου, όπου η προγονική πληροφορία βρίσκεται παντού. Θα σε καλούμε σε διάλογο, διεκδικώντας το δικαίωμα της Συμμετοχής και της Κοινωνίας στην πορεία προς τη Μεταμόρφωση.

Μας κληροδότησες, έναν προαιώνιο πλούτο κι έτσι απλόχερα, μάς έμαθες να διαχειριζόμαστε μείζονα ζητήματα που αφορούν τη σχέση με τον Εαυτό μας, με το Άλλο, με τον Κόσμο με την Ύπαρξη.

Καλό ταξίδι Μεγάλε Δάσκαλε του Έθνους!

 Θεσσαλονίκη 

 9/9/2021

¨Λέσχη Φίλων Μίκη Θεοδωράκη στην Θεσσαλονίκη¨

Είμαστε εις το «εμείς» κι όχι εις το «εγώ».

 

 

Ενα πράμα μόνον με παρακίνησε κι εμένα να γράψω  ότι τούτην την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί, και σοφοί κι αμαθείς και πλούσιοι και φτωχοί και πολιτικοί και στρατιωτικοί και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι· όσοιαγωνιστήκαμεν, αναλόγως ο καθείς, έχομεν να ζήσομεν εδώ. 

Το λοιπόν δουλέψαμεν όλοι μαζί, να την φυλάμεν κι όλοι μαζί και να μην λέγει ούτε ο δυνατός «εγώ» ούτε ο αδύνατος. 

Ξέρετε πότε να λέγει ο καθείς «εγώ»; Όταν αγωνιστεί μόνος του και φκιάσει ή χαλάσει, να λέγει «εγώ»· όταν όμως αγωνίζονται πολλοί και φκιάνουν, τότε να λένε «εμείς». 

Είμαστε εις το «εμείς» κι όχι εις το «εγώ». 

Και εις το εξής να μάθομεν γνώση, αν θέλομεν να φκιάσομεν χωριόν, να ζήσομεν όλοι μαζί.

 

                              Ιωάννης Μακρυγιάννης

                                   Απομνημονεύματα

¨Ο κοασμός των βατράχων¨

 

Άρθρο του Μίκη Θεοδωράκη στην εφημερίδα ''ΤΑ ΝΕΑ'' της 9.1.2021

Από την πλευρά της δημιουργίας και της παρουσίας πνευματικής και καλλιτεχνικής ζωής στη χώρα μας, η δεκαετία του 2020 είναι η πιο φτωχή σε σύγκριση με όλες τις δεκαετίες από το 1940 μέχρι σήμερα.

Στην δεκαετία του '40 είχαμε πόλεμο, ξένη κατοχή, εμφύλιο πόλεμο.

Στην δεκαετία του '50 η χώρα ήταν κατεστραμμένη και υπήρχε η κυριαρχία του Παλατιού και της αστυνομικής βίας.

Παρ’ όλα αυτά υπήρχε πολιτιστική ζωή. Ενδεικτικά μόνο αναφέρω τις θεατρικές παραστάσεις, τις συναυλίες της Κρατικής Ορχήστρας, το Ελληνικό Χορόδραμα.

Στην δεκαετία του '60 οι σκληρές οικονομικές συνθήκες αλλά και η συνεχιζόμενη αστυνομική βία δεν μπόρεσαν να εμποδίσουν την πολιτιστική μας αναγέννηση.

Στην δεκαετία του '70 είχαμε την χούντα. Αμέσως μετά, η πολιτιστική ζωή συνέχισε το δρόμο της.

Στην δεκαετία του '80 οι μεγάλες κοινωνικές ανακατατάξεις βοήθησαν την ανάπλαση της καλλιτεχνικής μας ζωής.

Στην δεκαετία του '90 και του 2000 οι πολιτιστικές εκδηλώσεις (με την βοήθεια πάντα του Κράτους και των Δήμων) συνεχίστηκαν.

Στην δεκαετία του 2010 άρχισε η παρακμή, για να φτάσουμε στην δεκαετία του 2020 στο ΜΗΔΕΝ.

Αναγνωρίζω ότι οι συνθήκες (πανδημία, οικονομία, τουρκική απειλή) θα πρέπει να είναι -και είναι- μεταξύ των εθνικών μας προτεραιοτήτων.

Ο σκοπός όμως αλλά και η προϋπόθεση για όλα, είναι η Παιδεία και ο Πολιτισμός. Όσο μεγάλος και αν είναι ο πλούτος μιας χώρας, η Ιστορία διδάσκει ότι εκείνο που μένει τελικά είναι ο Πολιτισμός της.

 Ποιος γνωρίζει σήμερα τις καθημερινές αποφάσεις για τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που απασχόλησαν τον Περικλή και άλλους στην αρχαία Αθήνα; Κανείς! Όμως όλοι γνωρίζουν και μάλιστα επί πολλούς αιώνες τον Πολιτισμό που εκείνοι οι δημόσιοι άνδρες βοήθησαν να δημιουργηθεί.

Και φυσικά χάρη στην χρηματοδότηση του Πολιτισμού από το ταμείο του Κράτους! Με πολιτικούς χωρίς την παιδεία και το όραμα του Περικλή και των άλλων δημοσίων παραγόντων, δεν θα υπήρχε η Ακρόπολη και ο Παρθενώνας. Δεν θα υπήρχαν τα θέατρα. Δεν θα υπήρχαν ίσως ο Σοφοκλής και ο Φειδίας.

Γιατί αν ο καλλιτέχνης γνωρίζει ότι δεν υπάρχει τρόπος να φτάσει το έργο του στην κοινωνία, τότε  δεν θα το γράψει, δεν θα το συνθέσει, δεν θα το λαξεύσει.

Δεν θα υπήρχε ίσως ούτε το κοινό που διψά για τα έργα της εποχής του.

Το ίδιο συμβαίνει και με τους ερμηνευτές που έχουν ανάγκη να ερμηνεύσουν καινούρια έργα θεατρικά, μουσικά, χορευτικά.

                                                                                                    

Λυπάμαι πολύ αλλά είμαι υποχρεωμένος να θυμίσω στους δημόσιους άνδρες και κυρίως στην Κυβέρνηση ότι η υστεροφημία τους εξαρτάται περισσότερο από την συμβολή τους στον Πολιτισμό παρά από ο,τιδήποτε άλλο.

Το παράδειγμα του Περικλή που ανέφερα, δεν είναι μοναδικό. Εάν παρακολουθήσουμε σχολαστικά την ιστορία της Τέχνης, θα δούμε ότι πίσω από κάθε της κατάκτηση υπάρχει το δημόσιο πρόσωπο του αντίστοιχου τόπου και της αντίστοιχης εποχής, που παραμένει στην ανάμνηση των ανθρώπων επειδή βοήθησε την δημιουργία νέας σκέψης και νέων καλλιτεχνικών έργων.

                                                                                                           

Και για να μην πάμε πολύ μακριά, ας δούμε ποια είναι τα πρόσωπα που έμειναν στη μνήμη και στην ιστορία τον τελευταίο αιώνα στην χώρα μας. Είναι οι περισσότεροι πολιτικοί ή ποιητές, συγγραφείς, δημιουργοί, μουσικοί, ζωγράφοι, γενικά άνθρωποι του Πνεύματος και της Τέχνης;

Σήμερα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το πλοίο ΕΛΛΑΣ έχουν να κάνουν με το Μηχανοστάσιο και με τον τυφώνα Τουρκία.

Το λιμάνι όμως στο οποίο θα πρέπει να κατευθύνεται, είναι η Παιδεία και ο Πολιτισμός. Και ποιος φροντίζει γι' αυτή την πορεία, αφού Κυβέρνηση και Αντιπολίτευση απασχολούνται μονάχα με το Μηχανοστάσιο και τον θυελλώδη καιρό που μας θαλασσοδέρνει χωρίς να υπάρχει πολιτιστικό όραμα;

Κάποτε το Μηχανοστάσιο θα διορθωθεί και θα έρθει μπουνάτσα.

Τότε και μόνο τότε, η πολιτική ηγεσία θα ανακαλύψει ότι το λιμάνι στο οποίο θα έχουμε φτάσει, θα είναι μια αδιέξοδη λιμνοθάλασσα με μοναδικό πολιτιστικό ήχο τον κοασμό των βατράχων…

http://www.mikistheodorakis.gr/